Na północ od koła podbiegunowego płyty Trespa® Meteon® stawiają czoła żywiołom
„Jesteśmy dość małym biurem architektonicznym, które założyłem w 1999 roku wraz z moim partnerem Thomasem Lærdalem. W sumie pracuje u nas dziesięcioro architektów. Choć realizujemy również projekty mieszkaniowe, to jednak budynki użyteczności publicznej zajmują ważne miejsce w naszym portfolio. Wśród nich z pewnością warte podkreślenia są budynki edukacyjne” podsumowuje Knut Brandsberg-Dahl. „Ta dość wąska wiedza specjalistyczna jest ważna, ponieważ wszystkie większe projekty publiczne są rozstrzygane w ramach konkursów, a do ich wygrania potrzeba zarówno dobrych pomysłów, jak i doskonałych referencji. Szkoła Sommerlyst w Tromsø nie była wyjątkiem.”
Nowoczesny projekt silnie zakorzeniony w norweskich tradycjach
Budynek musiał zostać wzniesiony na dość pochyłym terenie, z różnicą wysokości około 4 metrów. Firma Filter/Arkitekter opracowała kompleksowy projekt, który nie tylko uwzględniał te warunki terenowe, ale w pełni ją wykorzystywał. W części środkowej szkoły, dzięki dodatkowej wysokości, znajdować się miały duży amfiteatr i sala gimnastyczna, funkcjonujące jak logiczne ogniwa łączące oba skrzydła budynku bez zakłócania przepływu pomiędzy salami lekcyjnymi, pomieszczeniami administracyjnymi i innymi obszarami, w tym szatniami. Knut Brandsberg-Dahl komentuje z uśmiechem: „Szatnie są integralną częścią każdej szkoły w Norwegii, ponieważ uczniowie zostawiają tam nie tylko wszystkie potrzebne im w surowym klimacie ubrania chroniące przed zimnem, ale także obuwie!”
Dla gminy znaczenie miały trzy kwestie: szkoła musiała być zbudowana zgodnie ze standardami domów pasywnych, minimalizując w ten sposób ślad energetyczny, musiała płynnie integrować uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych (norma krajowych polityk edukacyjnych), jak również musiała w odpowiedni sposób wykorzystywać lokalne materiały. Knut Brandsberg-Dahl wyjaśnia: „Dla większości elewacji wybraliśmy drewno impregnowane ciśnieniowo, wykończone bejcą w kolorze ciemnoszarym, co jest powszechnie stosowanym rozwiązaniem w Norwegii. Pionowe deski tworzą atrakcyjny, rytmiczny wzór. Przy wejściach chcieliśmy jednak stworzyć efekt świeżego i ciekawego kontrastu, dlatego zdecydowaliśmy się użyć inny, gładki materiał w uzupełniającym, ale wyraźnym kolorze. I tutaj właśnie produkty firmy Trespa wychodzą na pierwszy plan. Budynek ma pięć wejść, z których wszystkie są zadaszone lub głęboko wpuszczone dla większej ochrony przed dość surowymi warunkami pogodowymi, jakie panują w tym miejscu (od listopada 2019 do kwietnia 2020 roku w Tromsø spadło około 6,50 metra śniegu). Jedno z wejść obejmuje także przedsionek, który rozciąga się aż do parkingu i zapewnia wygodny dostęp dla osób na wózkach inwalidzkich, bez względu na aktualnie panujące warunki. Wszystkie wejścia są w całości pokryte płytami Trespa® Meteon®, a wydłużony przedsionek wsparty jest na efektownym połączeniu trójkątnych i trapezowych płyt bocznych, które pełnią rolę filarów.”
Lepsza alternatywa
Knut Brandsberg-Dahl opisuje dalej: „Płyty HPL Trespa® (wysokociśnieniowy laminat) nie są jeszcze powszechnie stosowane w Norwegii. Przyjrzeliśmy się projektowi domu w Stavanger i zamówiliśmy kilka próbek od firmy Trespa, aby przetestować ten materiał. Bez względu na to, czego użyliśmy do sprawdzenia odporności paneli – od metalowych narzędzi, przez uderzenia ostrym przedmiotem, po stosowanie różnych płynów i zabrudzeń – płyty nie uległy żadnemu uszkodzeniu. To było naprawdę imponujące! Oczywiście, materiał ten idealnie nadawał się do obszarów o dużym natężeniu ruchu.” Jak się okazało wszystkie kryteria estetyczne również zostały spełnione z łatwością. „Od początku bardzo podobały nam się dostępne kolory i wykończenia. Nie chodzi o to, że inni producenci nie oferują dużego wyboru. Oferta niektórych jest równie bogata. Ale inne opcje okładzin elewacyjnych często wyglądają dość nijako, a nie jest to najlepszy punkt wyjścia przy projektowaniu budynku szkoły. Kolory bywają nudne, a czasem nawet brzydkie. W przypadku rozwiązań firmy Trespa od razu mieliśmy wrażenie, że ludzie tam pracujący maja naprawdę dobry gust.”
Następnie Knut Brandsberg-Dahl dodaje: „To był właściwie dopiero początek historii, bo chcieliśmy wybrać naprawdę harmonijne uzupełnienie dla ciemnego drewna. Ponadto szukaliśmy odcienia, który dobrze współgrałby z materiałami stosowanymi wewnątrz budynku, na przykład ze sklejką brzozową na ścianach lub z panelami akustycznymi na suficie sali gimnastycznej, które łączyły drewno i cement oraz zostały pozostawione celowo w nieprzetworzonej formie.”
Architekci z Filter/Arkitekter zdecydowali się w końcu na jednobarwne płyty Trespa® Meteon® w odcieniu jasnego złota [kolekcja Metallics, M40.3 Mustard Yellow w wykończeniu Satin]. „Po prostu podobał nam się ten kolor, a jeszcze bardziej podobała nam się możliwość uzyskania bardzo subtelnej gry tonami. Wykończenie panelu jest kierunkowe, a montując co drugi panel pod kątem 90°, mogliśmy uzyskać naprawdę niezwykły efekt szachownicy. Jest to tym bardziej interesujące, że efekty zmieniają się nieustannie w zależności od kąta patrzenia i pogody. Powierzchnia ożywa, jest wyrafinowana i pięknie kontrastuje z dość szorstką fakturą i kolorem okładziny z drewna.” Co więcej, architekci wykorzystali bogatą paletę produktów Meteon® do udekorowania jednego z głównych wejść fryzem w stonowanych, metalicznych kolorach. Wykonany jest w całości z trójkątów. Także tutaj materiał ma stonowany połysk, a sposób, w jaki współgra z naturalnym światłem, sprawia, że jest szczególnie atrakcyjny wizualnie.
Udana premiera dla instalatora
Jak podkreśla Knut Brandsberg-Dahl, szkoła Sommerlyst była nie tylko pierwszym projektem jego firmy z wykorzystaniem produktów Trespa, ale była to również pierwsza podróż po niezbadanym terenie dla instalatora, czyli firmy Econor AS. „Nigdy wcześniej nie mieli do czynienia z okładzinami HPL. Econor AS zatrudnia miejscowych pracowników, którzy jako członkowie tej społeczności są naprawdę dumni z tego, że to, co robią, robią dobrze. W związku z tym bardzo się starali i udało im się. Zebrali wszystkie nasze rysunki i nalegali, że samodzielnie zajmą się docinaniem paneli na miejscu. Początkowo twardość materiału – jeden z aspektów, który od razu doceniliśmy jako architekci – zaskoczyła ich. Ale dostosowali proces tak, aby uwzględnić ten fakt, a ostateczny rezultat jest naprawdę niesamowity. Jesteśmy z niego bardzo zadowoleni.”
Rozwój w przyszłości: przeszkody i perspektywy
Szkoła w Tromsø została ukończona w 2016 roku. W międzyczasie firma Filter/Arkitekter chciała wykorzystać płyty Trespa® Meteon® w nowym projekcie. Knut Brandsberg-Dahl wyjaśnia: „To był kolejny konkurs, który wygraliśmy. Ponownie chcieliśmy użyć okładzin Trespa® HPL. Jednak generalny wykonawca, który zgodnie z zasadami obowiązującymi tu w Norwegii ma prawo do zastępowania dostawców, wybrał inny produkt. Moim zdaniem istnieje problem z takim nastawieniem. Gwarancja na wykonanie dla norweskich wykonawców wynosi tylko pięć lat. Po tym czasie gmina jest już pozostawiona sama sobie, pomimo tego, że czas użytkowania płyt elewacyjnych wynosi 30 lat lub więcej. Po wygraniu przetargu na cały projekt generalny wykonawca dostarcza to, co sam postanowi, z wyraźnym naciskiem na niskie koszty. Zasadniczo wykonawca raczej nie przejmuje się tym, co się wydarzy na dłuższą metę.” Architekt podsumowuje: „Fakt, że okładziny Trespa® Meteon® w Tromsø wyglądają teraz równie dobrze jak cztery lata temu, a tak powinno pozostać jeszcze przez długi czas, w rzeczywistości mówi sam za siebie. Nasze własne doświadczenia z firmą Trespa są oczywiście bardzo pozytywne. Mam zatem nadzieję, że z perspektywy globalnej oraz w dającej się przewidzieć przyszłości trwałość i jakość produktów staną się głównymi kryteriami wyboru.”
PL/PL
